Cevap 2.

Su kaynağından alınır filtre edilir ve şişelenerek şatışa sunulur. Filtreleme aşamasında karbon filtreler (kömür, odun, kemik gibi karbon kaynakları), bitkisel ve hayvansal kaynaklı reçineler kullanılır. Ayrıca ambalajlama esnasında hijyen ve sıcaklığın etkisi ile suya geçen BPA gibi maddelerin kontrolü gerekmektedir. Bu işlemler esnasında kullanılan malzemelerin helal kaynaklı olup olmadığı kontrolünün sağlanması gereklidir. Helal sertifikası bu olumsuzlukları ortadan kaldırmaktadır. Bu sebeple içilen suda Helal belgesi aranmalıdır.

Cevap 3.

Çay üretiminden sonar paketleme esnasında çeşitli işlemlere tabi tutulur. Çeşitli renk ve aroma ilaveleri olur. Bu aroma ve renklendiricilerin içinde alkol ile muamele görmüş aroma ve katkılar alkol uçsa dahi çay alkol ile muameleden dolayı pis yani necis olacağından çay da helallikten çıkacaktır. Sallama - demleme adı altında kullanılan kağıtlar için kullanılan emigatörler de aynı riski taşır. Çay vb ürünlerde helal belgesi bu nedenle gereklidir.

Cevap 4.

Jelatin kullanmak haram değildir. Ancak gıda üretiminde yoğun kullanılan jelatin hayvansal kökenli bir üründür. Buda doğal olarak domuzlardan elde edilen jelatin ve besmelesiz kesilen hayvanlardan elde edilen jelatin şüphesini meydana getirmektedir. Yoksa besmeleyle kesinlen yenilmesi haram olmayan hayvanlardan elde edilen jelatin kullanımı haram değildir. Bu problem özellikle yurt dışından ülkemize ithal edilen jelatinler de söz konusu olmaktadır.

Cevap 5.

Helal belgelerini aldıktan sonra düzenli olarak takip edilmesi zorunludur. Kontrol sistemi önceden planlanmış helal soru ve kontrol listesinin oluşturulması iç ve dış kontrol denetimleri yapılması demektir.

Cevap 6.

Helal gıda sadece gıda ve ürünlere verilen belgelerdendir. Örneğin bir gıda firması bir adet ürünü için helal gıda temin ettiyse bu belgenin üzerinde yazılı olan ürün ya da ürünler için geçerlidir. Diğer ürünleri için ya başvuru da bulunulmamış veya helal gıda almaya uygun değildir.

Cevap 7.

Helal belgesi alan firmaların sonrasında ürünlerini dikkatle takip etmeleri gerekmektedir. Eğer gerekli takibat yapılaz ve ürünlerinde sıkıntı sorun problem hasıl olursa ciddi anlamda müşteri ve marka değeri kaybı yaşadıklarından helal belgesi alan firmaların daha dikkatli olduklarını söylemek mümkündür. Özellikle KAS HELAL işareti olanları kullanmaya gayret gösterilmelidir. Birçok Helal işareti veren sertifika kurumunun güvenilir olmadığına şahit olmaktayız . Bu nedenle güvenilir sertifika kurumlarının işaretini kullananalar tercih edilmelidir. JAKİM onaylı sertifika kurumları tercih edilmelidir.

Cevap 8.

Çikolatadan çikolataya göre değişmektedir. Çikolataların içerisinde yoğun kimyasal, boya maddesi vb kullanılmaktadır. Fiyatları çok düşük gıdalar ayrı bir konudur. Katkı maddelerini çözseniz bile hayvansal yağlar ayrı bir problem olabilmektedirler. Ancak bu çikolatalar haram demek değildir. Gerçek çikolata ise helal ancak pahalıdır. Pahalılık ve ucuzluk ayrı bir kriter olarak ele alınabilir. Yurt dışında özellikle Avrupa ve Amerikada üretilen bir çok çikolata markasında malesef farklı uygunsuz helal olmayan yağlar kullanılmaktadır.

Cevap 9.

Bu tür ürünlerdehelal olmama durumu çoğu kez bitkisel diyerek satılan ürünlerin içerisinde kimyasal taşımalarıdır. Örneğin tıbbi ilaçlarda kullanılan sildenafil çeşitli güçlendirici, kuvvet macunu veya bitkisel kapsül altında satılan ürünlere karıştırılmaktadır. Paketlenmiş veya dökme olarak satılan nane, kekik gibi baharatların içerisinde maliyeti düşürmek için benzer farklı bitkiler eklenmesi konuya şüpheyle yaklaşılmasına neden olabilmektedir. Zayıflama ürünleri olarak satılan kapsüllerin içeriği her ne kadar %100 doğal ve bitkisel olsa da, bu bitkilerin içerdiği alerjenler veya zararlı maddeler ani ölümlere yol açabilmektedir. Bu durumda her bitkisel ürün helaldir demek mümkün olmayacaktır. Ayrıca tütün ve esrar gibi çok zararlı ürünler %100 bitkisel kökenli oldukları halde helaldir denemez.

Cevap 10.

Helal sertifikasının alınacağı belgelendirme kuruluşunun uluslararası kabul görmüş otoritelerce onaylanmış / akredite edilmiş olması gerekir. Malezya’daki dünya çapında tanınmış helal otoritesi olan JAKIM’in Türkiye’de onayladığı belgelendirme kuruluşları KAS CERT ve GİMDES olmak üzere iki tanedir. Türkiye’de helal belgesi almak isteyen kuruluşların, uluslararası geçerli helal belgesi alabilmeleri için müracaat edecekleri KAS CERT ya da GİMDES kuruluşlarından alınan helal belgeleri uluslararası geçerliliğe sahip olacaktır.

Cevap 11.

Helal gıda sertifikası / helal gıda belgesi alabilecek sektörler; kesimhaneler, ileri işlem tesisleri, gıda üretimi – paketlemesi yapan kuruluşlar, gıda ile temas eden madde ve malzemeleri üreten ambalaj firmaları gibi helal gıda üretimi yapan bütün firmalar helal gıda sertifikası / helal gıda belgesi alabilir.

Cevap 16.

Yeni tedarikçiden varsa helal belgesi, yoksa ürün riskine göre değerlendirme ve risk analizi yapılmalıdır. Belgelendirme kuruluşunun yetkilisinin görüşleri doğrultusunda hareket edilmelidir.

Cevap 17.

ISO/IEC 17011 standardına göre akreditasyon, bir uygunluk değerlendirme kuruluşunun belirli uygunluk değerlendirme görevini yerine getirme yetkinliğinin üçüncü kişilerce resmi olarak onaylanmasıdır. Akreditasyon ayrıca; bir ulusal akreditasyon kurumu tarafından bir uygunluk değerlendirme kuruluşunun, belirli bir uygunluk değerlendirme faaliyetini yerine getirmek üzere ilgili ulusal veya uluslararası standartların belirlediği gerekleri ve uygulanabildiği yerlerle ilgili sektörel düzenlemelerde öngörülen ek gerekleri karşıladığının tespitine ve resmi kabulüne ilişkin kamu faaliyeti olarak da ifade edilmektedir. Helal akreditasyon ise, helal uygunluk değerlendirme alanında faaliyet gösteren, standartlara göre değerlenririlmesi, yeterliliklerinin onaylanması, düzenli aralıklarla denetlenmesi ve izlenmesidir.

Cevap 18.

Uygunluk değerlendirmesi; ürün, süreç, hizmet, sistem, kişi veya kuruluşa ilişkin belirli şartların yerine getirip getiremediğini gösteren süreci, uygunluk değerlendirme kuruluşu ise kalibrasyon, deney, belgelendirme, muayne, test, doğrulama, referans malzeme üretimi ve yeterlilik deneyi sağlama da dahil olmak üzere uygunluk değerlendirme faaliyeti gerçekleştiren kuruluşu ifade eder. Günlük kullanımda uygunluk değerlendirme kuruluşları zaman zaman "belgelendirme kuruluşu" olarak da adlandırılabilmektedir. ISO/IEC 17011 standardına göre uygunluk değerlendirme kuruluşu, "uygunluk değerlendirme hizmetini yapan ve akreditasyon konusu olabilen kuruluştur".

Cevap 19.

Helal; İslam fıkhına göre, "yasaklanmış, izin verilen ve kurallara uygun olan" anlamını taşmaktadır. Bu tanım, gıda ve diğer ürünlerin sağlık ve temizlik konusundaki kriterlere uygunluğunu (tayyib) da içermektedir. Bu itibarla; HAK tarafından akredite edilen helal belgelendirme kuruluşlarınca yapılan belgelendirme, islami kurallara uygunluğun yanı sıra uluslararası alanda kabul gören gıda güvenirliliği ve hiyen gibi ilgili standartların gerekliliklerini de kapsamaktadır. Ancak buradan hareketle, helal belgesi olmayan bir ürünün helal sayılmayacağı sonucu çıkartılmamalı; yalnızca helal belgeli bir ürün olmadığı beilinmektedir.

Cevap 20.

SMIIC, İİT üyesi ülkelerdeki standartların uyumlaştırılması ve yenilerinin hazırlanması vasıtasıyla üye ülkeler arasındaki ticarette teknik engellerin ortadan kaldırılması ve ticaretin geliştirilmesi amacıyla 2010 yılında kurulmuştur. Tüm İİT üyelerinin katılımına açıktır. Merkezi İstanbul'dadır. 3'ü gözlemci 46 üyesi mevcuttur. SMIIC'ın gıda, kozmetik ve turizm gibi aralarında ürün ve hizmet gruplarına özel standartların yanı sıra laboratuvarlar ve personel belgelendirmesine ilişkin de standartları mevcuttur. Söz konusu standartlara SMIIC'ın resmi internet sayfasından erişim sağlanabilir. (https://www.smiic.org/en/standarts). Halihazırda SMIIC standartların hazırlık ve revizyon çalışmaları farklı alanlarda devam etmektedir. Söz konusu standartlar, üye ülkelerin temsilciklerinden oluşan ait komisyonlarda hazırlanmaktadır. Standartların hazırlık çalışmalarının yürütüldüğü ve kararların oybirliği alındığı "
Teknik Komite " olarak adlandırılan bu birimlerin tüm SMIIC üyesi ülkelerin katılımına açık olması sebebiyle, dünyadaki bütün müslümanların hassasiyetlerine cevap verebilecek nitelikte standartlar hazırlanmaktadır. Bununla birlikte SMIIC, dünyada geniş kabul gören Uluslararası Standartlar Teşkilatı (ISO) standartlarını da dikkate almakta ve helal belgelendirme alanında hazırladığı standartlarda çoğu zaman ISO standartlarına atıflar yapmaktadır.

Cevap 21.

Bir ürünün helal olup olmadığını anlamak için aşağıdaki yöntemleri kullanabilirsiniz:

1. Helal Sertifikası: Ürünün helal olup olmadığını belirlemek için öncelikle ürünün üzerinde bir helal sertifikası olup olmadığını kontrol edin. Bu sertifika, ürünün helal standartlara uygun olduğunu belgelemektedir.

2. İçerik Kontrolü: Ürünün içeriğini kontrol ederek, içerisinde helal olmayan veya şüpheli içerikler olup olmadığını belirleyebilirsiniz. Bazı içeriklerin helal olup olmadığı konusunda daha fazla bilgi almak için sertifikalı helal otoritelerle iletişime geçebilirsiniz.

3. İmalat Süreci: Ürünün imalat süreci hakkında bilgi edinmek de önemlidir. Helal sertifikalı ürünlerin imalat süreçlerinde helal standartlara uyulması gerekmektedir. Ürünün imalatında alkol, domuz ürünleri veya diğer helal olmayan maddeler kullanılıp kullanılmadığını öğrenmek için üreticiyle iletişime geçebilirsiniz.

4. Marka ve Üretici Bilgisi: Helal sertifikalı ürünleri üreten markaları ve üreticileri araştırarak, güvenilir ve sertifikalı ürünleri tercih edebilirsiniz.

5. Yetkilendirilmiş Kuruluşlarla İletişim: Helal sertifikasyon konusunda uzmanlaşmış ve yetkilendirilmiş KAS sertifikasyon ile iletişime geçerek, belirli bir ürünün helal olup olmadığı hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.

Cevap 22.

Helal sertifikasyonunun temelinde hem dini hem de ticari boyutlar bulunmaktadır. İslam dinine göre, helal kavramı, dini hükümlere uygun olarak yapılan veya kullanılan ürünleri ifade eder. Dolayısıyla, helal sertifikasyon süreci, ürünlerin İslami kurallara ve prensiplere uygunluğunu belgeleyerek, Müslüman tüketicilere helal olduğunu garanti etmeyi amaçlar.

Ancak aynı zamanda helal sertifikasyonunun ticari bir boyutu da bulunmaktadır. Helal sertifikalı ürünlerin, Müslüman tüketicilere hitap eden büyük bir pazarı temsil ettiği düşünülmektedir. Bu nedenle, ticari kuruluşlar helal sertifikasyonu ile ürünlerinin helal olduğunu belgeleyerek bu pazardan faydalanmak isterler.

Sonuç olarak, helal sertifikasyonunun dini ve ticari boyutları bulunmaktadır. Hem Müslüman tüketicilere helal ürünler sunmak, hem de ticari açıdan pazardaki talebe cevap vermek için helal sertifikasyon süreci önemli bir rol oynamaktadır.

Cevap 24.

ISO 50001, enerji yönetim sistemi standartıdır ve organizasyonların enerji kullanımını optimize etmelerine ve enerji performanslarını sürekli olarak iyileştirmelerine yardımcı olur. ISO 50001, bir organizasyonun enerji yönetimini sistemli bir şekilde ele almasını sağlar ve enerji maliyetlerini azaltabilir, çevresel etkiyi azaltabilir ve enerji verimliliğini artırabilir.

ISO 50001 standartlarına uyma zorunluluğu, ülkenin veya sektörün yasal düzenlemelerine bağlı olabilir. Bazı ülkeler, belirli boyut veya sektördeki organizasyonlar için enerji yönetimi standartlarına uymayı zorunlu kılabilir veya teşvik edebilir. Ancak, genel olarak, ISO 50001 standartlarına uymak zorunlu değildir. Organizasyonlar, enerji yönetimi konusunda daha iyi uygulamaları benimsemek ve rekabet avantajı elde etmek için ISO 50001'i gönüllü olarak benimseyebilirler.

ISO 50001'i uygulamak, organizasyonların enerji kullanımını optimize etmelerine ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olabilir. Ayrıca, bazı pazarlarda ISO 50001 sertifikasyonunun rekabet avantajı sağlayabileceği ve müşteri güvenini artırabileceği bilinmektedir.

Cevap 25.

BRC (British Retail Consortium) ve IFS (International Featured Standards), perakende sektöründe ve tedarik zinciri yönetiminde gıda güvenliği ve kalite yönetimi için kullanılan iki önemli standarttır. Her ikisi de perakende sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin gıda güvenliği ve ürün kalitesini sağlamalarına yardımcı olur. Ancak, BRC ve IFS arasında bazı farklar bulunmaktadır:

Kökleri ve Kaynaklar:

• BRC: İngiltere merkezli bir perakende konsorsiyumu olan British Retail Consortium tarafından geliştirilmiştir.
• IFS: Almanya merkezli bir perakende federasyonu olan HDE (Handelsverband Deutschland) tarafından geliştirilmiştir.

Kapsam ve Uygulama Alanı:

• BRC: BRC standartları, gıda üretimi, depolama ve dağıtımı alanında geniş bir kapsamı kapsar. Ayrıca, BRC standartları perakende ürünleri dışında diğer ürünlerin üretimi için de uygulanabilir.
• IFS: IFS standartları daha çok gıda üretimi, depolama ve dağıtımı üzerine odaklanır. Özellikle Avrupa'daki perakende zincirleri tarafından yaygın olarak kabul edilir.

Versiyonlar ve Güncellemeler:

• BRC: BRC standartları periyodik olarak güncellenir ve revize edilir. Yeni versiyonlar, sektördeki güncel trendleri ve en iyi uygulamaları yansıtmak için çıkarılır.
• IFS: IFS standartları da periyodik olarak güncellenir ve revize edilir. Yeni versiyonlar, gıda güvenliği ve kalite yönetimindeki değişen gereksinimleri ve endüstri standartlarını yansıtmak için yayımlanır.

Derecelendirme Sistemleri:

• BRC: BRC standartları genellikle "A", "B", "C" ve "D" gibi derecelendirme sistemleri kullanır. "A" en yüksek düzeyde uygunluk, "D" ise en düşük düzeyde uygunluk anlamına gelir.
• IFS: IFS standartları genellikle "Temel", "Uygulamalı" ve "Yüksek" seviyelerde derecelendirme sistemlerini kullanır. "Yüksek" seviye, en yüksek uygunluk seviyesini ifade eder.

Her iki standart da gıda güvenliği ve kalite yönetiminde benzer hedeflere sahiptir ve organizasyonlar için yüksek bir standardı temsil eder. Ancak, belirli gereksinimler, uygulama süreçleri ve kabul edilme düzeyleri farklılık gösterebilir. Organizasyonlar, kendi ihtiyaçlarına ve müşteri taleplerine en uygun olan standartı seçerken bu farkları dikkate almalıdır.

Cevap 26.

FSSC 22000 ve ISO 22000, gıda güvenliği yönetim sistemi standartlarıdır ve her ikisi de gıda üretimi, işleme, depolama ve dağıtımıyla ilgilenen işletmelerin gıda güvenliği yönetimini sağlamalarına yardımcı olur. Ancak, aralarında bazı önemli farklar bulunmaktadır:

Kapsam:

• ISO 22000: ISO 22000, genel bir gıda güvenliği yönetim sistemi standartıdır ve gıda zincirinin tüm aşamalarını kapsar.
• FSSC 22000: FSSC 22000, ISO 22000 standardına dayanır, ancak sadece gıda üretimi, işleme ve hizmet sağlayıcıları için tasarlanmıştır.

Belgelendirme Süreci:

• ISO 22000: ISO 22000 sertifikası, uluslararası olarak tanınan bir belgelendirme sürecine tabidir. Organizasyonlar, belgelendirme kuruluşları tarafından yapılan denetimler sonucunda ISO 22000 sertifikasını alabilirler.
• FSSC 22000: FSSC 22000, GFSI (Global Food Safety Initiative - Küresel Gıda Güvenliği İnisiyatifi) tarafından tanınan bir gıda güvenliği yönetim sistemi standardıdır. Belgelendirme süreci, FSSC 22000 sertifikası için yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından yürütülür.

Ek Gereksinimler:

• ISO 22000: ISO 22000, gıda güvenliği yönetim sistemine ilişkin genel gereksinimleri belirler. Organizasyonlar, kendi süreçlerine ve risklerine göre uygun kontrolleri ve prosedürleri belirlemekten sorumludur.
• FSSC 22000: FSSC 22000, ISO 22000 standardına ek olarak GFSI'nin belirlediği ek gereksinimleri içerir. Bu ek gereksinimler, özellikle ISO 22000 standardının uygulanmasını daha güçlü ve kapsamlı hale getirir.

Kabul Edilme Düzeyi:

• ISO 22000: ISO 22000, uluslararası bir standart olup, dünya genelinde birçok ülkede kabul görmüştür.
• FSSC 22000: FSSC 22000, GFSI tarafından tanınan bir standart olduğu için küresel ölçekte bir kabul görmüştür ve birçok perakende zinciri ve gıda üreticisi tarafından tercih edilir.

Her iki standart da gıda güvenliği yönetim sistemi oluşturmak isteyen organizasyonlar için önemli araçlar olabilir. Ancak, organizasyonlar hangi standartın kendi ihtiyaçlarına ve müşteri gereksinimlerine daha uygun olduğunu değerlendirirken, bu farkları dikkate almalıdır.